Catharina POTGIETER, b7c6

Notes:

Tweelingsuster van Maria; Trou met Maria se man na haar dood !

Family/Spouse: Johannes Lodewicus DU PREEZ, b6c4d2. Johannes (son of Philippe DU PREEZ, b6c4 and Sibella (Isabella) POTGIETER, b1c3) was born about 1728; was christened on 9 Oct 1729; died in in Cape, South Africa. [Group Sheet] [Family Chart]

Catharina married Petrus BOTHA, b4c10 on 21 Aug 1749 in Paarl, Cape, South Africa. Petrus (son of Jacobus BOTHA, b4 and Elsie SNYMAN (SNIJMAN), b5) was born about 1728; was christened on 10 Jun 1731; died before 20 May 1787 in Cape, South Africa; was buried in Swellendam, Cape, South Africa. [Group Sheet] [Family Chart]

Notes:

He was a burger of Drakenstein, Cape. On 17 Nov., 1722 he was exempted from millitary service due to a physical defect ("Resolusies van die Politieke raad Deel VI 1720-1723") On the 13th March, 1731 an incident, in which Hans was involved, was discussed in the political council. Ten Bushmen (sons of Grebenau) stole cattle from the farmar Hans Jurgen Potgieter after which they were followed and found by 12 burgers. The bushmen started shooting arrows at the burgers ("Resolusies van diePolitieke raad Deel VI 1729-1734").

In the de la Fonteine report, comentary is given that could make a living from his cattle and farm, but not without debt (1732). It his also mentioned that Frederick Huppenaar (son of his sister) lived with him as servant. On 13 April, 1738, after his death, his wife Cornelia remarried Cornelis van Rooyen from Gorinchem, Netherlands.

Hans was 'n soldaat in diens van die VOC. Op 17 November 1722 word Hans vrygestel van die weermag as gevolg van 'n ligaamlike gebrek.

Hans en Cornelia het 9 kinders (3 seuns en 6 dogter) gehad. Aangesien die gemeenskap in die Drakenstein / Stelenbosch gebied maar klein was, was dit daardie tyd maar moeilik om 'n man of vrou te vind wat nie reeds familiebande gehad het nie. Hul oudste seun, Hermanus (~ 15 Julie 1721), trou met sy niggie, Elsie Botha. Martha (~ 13 September 1722) het met Hermanus Steyn (s.v. Jacobus Steyn en Maria Potgieter) getrou. Elsie (~ 3 Februarie 1726) trou met Philippus Snuman, Isabella (~ 14 September 1727) trou met Anthony Lombaard en later met Christiaan Godlieb Lessing, Catharina (~ 2 Desember 1731) trou eers met haar neef Petrus Botha. Haar tweeling suster, Maria (~ 2 Desember 1731) het met hul neef Johannes Lodewikus du Preez getrou. Na Maria se dood trou Johannes en Catharina. Niks is verder bekend oor Hans en Cornelia se 5de kind, Amerentia (~ 5 Februarie 1730).

He was a burger of Drakenstein, Cape. On 17 Nov., 1722 he was exempted from miletary service due to a physical defect ("Resolusies van die Politieke raad Deel VI 1720-1723") On the 13th March, 1731 an incident, in which Hans was involved, was discussed in the political council. Ten Bushmen (sons of Grebenau) stole cattle from the farmar Hans Jurgen Potgieter after which they were followed and found by 12 burgers. The bushmen started shooting arrows at the burgers ("Resolusies van diePolitieke raad Deel VI 1729-1734").

Hans married Cornelia BOTHA, b7 on 31 Mar 1720 in Stellenbosch, Cape, South Africa. Cornelia (daughter of Friedrich BOTH (BOTHA), progenitor and Maria KICKERS) was born in in Stellenbosch, Cape, South Africa; was christened on 6 Jan 1697 in Stellenbosch, Cape, South Africa; died in 1753 in Cape, South Africa. [Group Sheet] [Family Chart]

Notes:

Die suster van Theunis Botha, wat later met Hans se skoonsuster getrou het.

Notes:

Married:
Alt Marriage: Hans Jurgen POTGIETER b7 Date: 29 Mar 1720 Location: Stellenbosch, Cape, South Africa Status: Married
:Marriage NG Church Paarl, Drakenstein http://home.mweb.co.za/el/elijo/bothhtml/dat59.html#2 Botha register

Notes:

In 1670 he moved to Amsterdam where he entered service with the H.O.I.K. as soldier and thus came to the Cape. Occupation: Builders assistant/Blacksmith.

Noordhoorn is situated in Groningen province south west of the city Griningen. The Potgieter famaly lived there on a farm with the families Steyn and Prinsloo as neighbours. Harmen was a lifelong friend of Douw Gerbrand Steyn. His daughter Maria, later married Jacobus Steyn, the adopted son of Douw and so became the "stammoeder" [first mother] of the Steyns in South Africa.

De Wet File: Heese incorrectly indicated in "Slagtersnek en sy Mense" that he died from a Xhosa assegaai on a barter expedition to the interior. He was from Nordhorn, in "Wesfale". Builders assistant 1665, later blacksmith in Stellenbosch.

Du Plooy.paf:
Harmen Janz was die seun van Jan Potgieter (gebore 1605) van Nordhorn, Duitsland, en Schwerne LODDEN (gebore 1610), van Frensdorf, Duitsland. In 1670 verhuis Harmen na Amsterdam, en tree daar in diens van die VOC as soldaat en kom na die Kaap van Goeie Hoop, waar hy met Isabella Fredericks (of Beeltjie), weduwee van Claas Vechtman trou. Hulle het 8 kinders gehad, wat een seun van Isabella se vorige huwelik insluit. Later verlaat hy die diens van die VOC en word vry-smit.

Gedurende 1702 het die stamvader, Harmen Jansz, 'n ruilekspedisie na die binneland vergesel. In Kafferland aan die Oossgrens is die geselskap deur die Kosas oorval, en Harmen Jansz is deur 'n assegaai gedood.


Hy was een van die eerste bewoners van die nuwe nedersetting by die Eersterivier (Stellebosch ), waar hy sy ambag as smit beoefen. Hy word deur de Wet gelys as smit 1674-1705. (de Wet GC , Die vryliede en vryswartes in die Kaapse nedersetting, p68). In 1688 het hy sy smitswinkel aan Lourens Verbrugge oorgedra vir die helfte van die wins (p107, verw 1STB 18/152 kontrak 1.12.1687).

De Wet meld dat Harmen in 1663 'n vryburger geword het, in 1670 weer tot die Kompanjie in diens getree en in 1674 weer uitgetree en 'n vryburger gebly tot sy dood in 1706. (p 197, verw Boesken AJ, Resolusies vd politieke raad, II 4.2.1671, p56; VC 49 Monsterrolle van vryliede 31 .12.1706, p107)

Hy het in 1679 na die Eersterivier verhuis, waar hy gevestig het op die laer terrasse langs d ie Eersterivier, wat aan hom belowe is 1680, maar dit was eers baie later (1712) aan sy weduwee se boedel amptelik toegeken. Die plaas is uit die boedel aan Aletta Beck verkoop, wie dit "Voorgelegen" gedoop het. Die grond het bestaan uit twee dele - die oostelike deel strek van die huidige kerk van Stellenbosch tot by Mostertsdrift. Die veel groter westelike deel strek van erens tussen die huidige Andringa en Herte strate en sluit in die gebied waar die huidige stadsaal gebou is. Sy opstal was op hierdie groter deel, ongeveer waar Bird straat vir Dorp straat kruis. Die huis het 'n netjiese front, wat die indruk skep dat Harmen 'n ryk man moes gewees het. Later is hierdie deel van die plaas Voorgelegen gedoop. In 1693 verkoop hy deel van die grond aan Linnes.

Op 8 November 1679 is die stad Stellenbosch gestig. Minder as drie weke nadat Simon van der Stel in 1679 by Kaap aangekom het as kommandeur van die nedersetting, het hy en 'n paar amptenare te perd 'n inspeksietog na Hottentots-Holland onderneem waar 'n paar vryburgers reeds gevestig het (vandag Somerset-Wes en omgewing). Nadat van der Stel se werk daar afgehandel was het hulle met 'n ompad teruggegaan. Op 8 November het hulle by 'n asemrowende landstreek uitgekom waar Harmen en 'n paar ander vryburgers gevestig was. Hulle het daardie aand op 'n eiland in die Eersterivier oornag. Op die eiland was daar baie pragtige hoë bome. Omdat geen kommandeur of goewerneur daar was nie, het Simon van der Stel die eilandjie Stellenbosch genoem.

Die plek het hom onmidelik, uit die oogpunt van sy opdragte as kommandeur, geinteresseer omdat dit as voortreflik vir landbou beskou is. Onmiddellik nadat hy terug was by die Kasteel aan die Kaap, het hy aangekondig dat daar vir mense wat hulle langs die oewers van die Eersterivier wil vestig, grond beskikbaar is in die vorm van eiendomsplase. Baie gunstige voorwaardes is vir voornemende boere aangebied en die reaksie was goed. Potgieter het ook aktief deelgeneem aan die openbare lewe van die klein gemeenskap as "wagmeester" van die artillerie. Kommissaris H.W van Reede het hom aangestel as 'n lid van die heemraad in 1685 (saam met Gert van der Bijl, Henning Husing en Jan Cornelis Mostert). Van Reede verwys na hom nie by sy van nie, maar verwys eerder na hom by wyse van sy aambag, Harmen Jansz Smit, soos wat wel dikwels die geval was in daardie tye. Hy het sy ambag by Stellenbosch voortgesit, en later sy stief-seun, Nicolaas Vechtman in die ambag opgelei. Hierdie stief-seun was 'n groot vriend van Adam Tas, wat na hom verwys het as die "kreupel vulkaan" -'n verwysing na die kreupel Romaanse smit -god, Volcanus.

JA Hofmeyer verwys na die boek "Slagtersnek en sy mense" deur Dr J.A. Heese, waar daar vermeld word dat Harmen Jansz vermoor was in 1702. Heese het later dit reg gestel. Hofmeyer noem ook dat Harmen Jansz 'n permit toegestaan was in 1705 om 6 waens hout te versamel by die Vier-en-twintig-riviere en maak daarvan die aanname dat Harmen Jansz tussen 1 Sep 1705 and 1708 moes gesterf het. Sy weduwee hertrou met Lourens Verbrugge in 1708. In die indeks van hofsake in Uit die Raad van Justisie, 1652-1672 (Staatsdrukker, Pretoria 1986) verskyn daar verskeie ake waarin "Harmen Jansz" betrokke sou wees: 338, 30.7.1670, Harmen Jansz vs. Willem Willemsz van Deventer; skuld; saak geskik (CJ1, p583) 341, 30.7.1670, Harmen Jansz; hout sonder toestemming gekap (CJ1, p592) 396, 1.6.1671 & 6.1.1672, Fiskal cs. Harmen Jansz van Noordhoorn; Kompanjie se tyd en werktuie vir eie gewin gebruik; ses maande ad opus publicum en ses maande gasie pro fisco. (CJ 2952, p406-408, CJ 1, p672-672,739)
Bronne: Patrick van Griethuisen
Stellenbosch - Drie eeue, geredigeer en saamgestel deur F Smith, Stadsraad van Stellenbosch (1979), ISBN 0 620 03910-8. Artikel deur AM Hofmeyer.
Hugo AM, Die Kerk van Stellenbosch 1686-1963 (Tafelberg 1963)
Dr Carl Potgieter, Kommandant-general AH Potgieter
Die Swardt Joernaal No 2, 30 Junie 1999 (Eric Swardt familiebond)
Isabella, die weduwee van Nikolaus Vechtman het na Harmen se afsterwe getrou met Lourens Verbrugge.

Harmen Jansz Potgieter het op 8 Mei 1672 met Isabella Frederiks getrou. Hulle het 7 kinders gehad, plus een kind, Nicolaas Vechtman, van Isabella se vorige huwelik.

Hulle eerste kind, 'n seun, Johannes Potgieter, is ongeveer 1674 gebore (hy is op 23 September 1674 gedoop aan die Kaap). Hy was die eerste Potgieter wat op Suid-Afrikaanse bodem gebore is. Johannes, ook bekend as Jan Harmensz Potgieter, het 24 Jul 1702 met Clara Herbst (* 1687), die dogter van Johannes Herbst van Bremen en Lysbeth Sanders, getrou. By Clara het Johannes 3 dogter gehad. Hul eerste dogter, Johanna, was in 1704 gebore (~ 3 April 1704) en het jonk (voor 1714) gesterf. Hul tweede dogter, Elizabeth, gebore ongeveer 1711 (~ 6 November 1709) het op 29 September 1726 met Andries Pieter de Jager getrou. Johannes en Clara se derde dogter, Isabella (of soms ook Sibella genoem) is in 1711 gebore (~ 28 Junie 1711) en is 9 Maart 1727 met Philippe du Preez getroud. Philippe het die plaas Grootvadersbosch besit.

In 1714, na die dood van Clara, het Johannes verder binneland toe getrek met sy twee dogters, Elisabeth and Sybille. Vanaf 1717 woon hy by Rhebokskloof, Kliprivier ("Cliprivier") in Wellington later die eiendom van Charl Cillie.

'n Keerpunt was bereik aan die Kaap in 1715, toe die veiligheid van die vry-burgers sodanig verswak het dat die VOC nie meer in staat was om hulle te beskerk nie. Na die soveelste aanval, waartydens die huis van Pieter Rossouw afgebrand was en die vry-burgers se beeste gesteel is pleit die boere by die politieke raad vir toestemming om 'n vergeldingskommando bymekaar te maak. Op Woensdag, 20 November 1715, word 'n kommando van 30 vrywillegers onder die bevel van "burgervaandrig" Schalk Willemsz van der Merwe en "wagtmeester" Jan Harmensz Potgieter opdrag gegee om die boesmans wat die aanval gedoen het te gaan soek en die gesteelde beeste terug te bring. Gedurende hierdie ekspidiesie wond Jan Harmensz 'n boesmanvrou noodlottig. In die notules van die Politieke Raad van Dinsdag, 7 January 1716, gee Jan Harmensz, wat beskryf word as 'n vry-burger van Stellenbosch, sy verslag oor die ekspidisie.

Jan was aangekla voor die Krygsraad en baie jare daarna, na baie oorweging en verdere getuinisse voor die Krygsraad, is Jan uiteindelik op 14 October 1727 ontslaan uit die weermag op grond van "gevorderde ouderdom en onbehoorlike gedrag".

Hierdie ekspediesie merk die begin van die kommandostelsel in Suid Afrika, waarvolgens die beskerming van die plattelandse mense in die hande van vrywillige burgers gelaat word. Later is die kommando stelsel met wette gereguleer, met die kommandant en die veldkornet as verkose leiers van die kommandoes.

Op 18 Februarie 1714 trou Johannes weer met Maria Catharina van Eeden (* 13 Februarie 1692), die dogter van Jan Janse van Eeden en Maria Russaar. By Maria het hy 7 kinders (3 dogter en 4 seuns) gehad. Die twee oudste dogters, Hester (~ 23 Februarie 1716) en Emmerentia (~ 20 Oktober 1719) is met die twee Botha broers, Christoffel en Jacobus, getroud. Hierdie huwelikke is van belang aangesien daar vir eeue daarna vriendskappe tussen die twee families sou wees en vele huwelike sou tussen hierdie families plaasvind. Johannes en Maria se derde kind, Johannes, is in 1722 gebore (~ 1 Maart 1722). Hierdie seun is met Aletta van Rooyen getrou. Sy agter-kleinseun, Cornelis Potgieter was later is die volgende eeu 'n baie bekende politikus in die Transvaal en was die voorsitter van die Transvaalse Volksraad. Johannes en Maria se vierde kind, Frederik (~ 11 Junie 1724), is eers met Eva Catharina Kriel en later met Maria Magdalena Landman getroud. Hy het in totaal 18 kinders (waarvan 10 seuns) gehad. Een van sy klein-seuns, Evert Frederik was 'n prominente leier van die voortrekkers in Natal. Die volgende seun, Theodorus (~ 7 April 1726), het by 5 kinders by Hester Anna Marais gehad. Min is bekend oor hulle sesde kind Hermanus Lambertus (~16 Mei 1728) en dit word geglo dat hierdie seun jonk moes gesterf het. Johannes en Maria se jongste dogter, Maria Johanna (~ 27 Augustus 1730), is met Christoffel Snyman getroud.

Jan Harmensz sterf waarskynlik in 1733, aangesien die opgaafrolle van 1734 sy vrou aandui as "weduwee Jan Harmensz". Na sy dood trou sy weduwee met Theunis Botha, die skoonvader van haar twee dogters.

Harmen Jansz en Isabella se tweede jongste kind, Hans Jurgen (~ 16 Julie 1690) het in Drakenstein gewoon, waar hy op 31 Maart 1720 met Cornelia Botha (die suster van Theunis Botha, wat later met Hans se skoonsuster getrou het) trou. Hans was 'n soldaat in diens van die VOC. Op 17 November 1722 word Hans vrygestel van die weermag as gevolg van 'n ligaamlike gebrek.

Hans en Cornelia het 9 kinders (3 seuns en 6 dogter) gehad. Aangesien die gemeenskap in die Drakenstein / Stelenbosch gebied maar klein was, was dit daardie tyd maar moeilik om 'n man of vrou te vind wat nie reeds familiebande gehad het nie. Hul oudste seun, Hermanus (~ 15 Julie 1721), trou met sy niggie, Elsie Botha. Martha (~ 13 September 1722) het met Hermanus Steyn (s.v. Jacobus Steyn en Maria Potgieter) getrou. Elsie (~ 3 Februarie 1726) trou met Philippus Snuman, Isabella (~ 14 September 1727) trou met Anthony Lombaard en later met Christiaan Godlieb Lessing, Catharina (~ 2 Desember 1731) trou eers met haar neef Petrus Botha. Haar tweeling suster, Maria (~ 2 Desember 1731) het met hul neef Johannes Lodewikus du Preez getrou. Na Maria se dood trou Johannes en Catharina. Niks is verder bekend oor Hans en Cornelia se 5de kind, Amerentia (~ 5 Februarie 1730).

Jacobus Potgieter (~ 14 November 1734), die tweede jongste kind van Hans en Cornelia, het met Clara Isabella du Preez, Johannes Lodewikus se suster getrou. Jacobus se kleinseun, Andries Hendrik, het in die volgende eeu as kommandant-generaal die boerevolk uit die Kaap Kolonie na die Transvaal gelei met die Groot Trek. Die jongste seun, Hans Jurgen (~ 15 April 1736) het 9 kinders (4 seuns) by Elisabeth van Staden gehad.

Hans Jurgen sterf in 1736, waarna sy weduwee in 1738 met Cornelis van Rooyen trou.

Die stamvader, Harmen Jansz het 5 dogters gehad. Catharina (~ 26 November 1679), is eers met September Pieter Hubner en later met Jacob Potje getroud. Niks is verder bekend oor Elizabeth (~ 26 Junie 1682) en Amerentia (~ 17 Sptember 1684). Maria (~ 31 Augustus 1687) is met Jacobus Steyn getroud. Die jongste kind, Beatrix (~ 17 Maart 1693) het na die dood van haar eerste man, Dirk Vroomhof, met Elias Kien, chirurg van Bercibes, getrou en met hulle twee kinders teruggekeer na Holland.

Bronne:
F Smith, Stellenbosch - Drie eeue (Stadsraad van Stellenbosch, 1979)
Ters Van Huysteen, Hugenoteland (Tafelberg Uitgewers, Kaapstad, 1985)
De Villiers, Geslagsregister van die Ou Kaapse families
Resolusies van die Politieke Raad, Deel IV, 1707-1717
Resolusies van die Politieke Raad, Deel V, 1716-1719
Resolusies van die Politieke Raad, Deel VII
Resolusies van die Politieke Raad, Deel VI, 1720-1723

Verwys ook na:
Stellenbosch 18/4: N0 11; MOOC 8/2:
Inventarissen, 1705-1714, 22 Februarie 1714, No 102; MOOC 7/4: Testamenten, 1726-1735, No 147
MOOC 7/4: Testamenten 1726-1735 nos. 130 & 147.

Hy het in 1679 na die Eersterivier verhuis, waar hy gevestig het op die laer terrasse langs die Eersterivier, wat aan hom belowe is 1680, maar dit was eers baie later (1712) aan sy weduwee se boedel amptelik toegeken. Die plaas is uit die boedel aan Aletta Beck verkoop, wie dit "Voorgelegen" gedoop het. Die grond het bestaan uit twee dele - die oostelike deel strek van die huidige kerk van Stellenbosch tot by Mostertsdrift. Die veel groter westelike deel strek van erens tussen die huidige Andringa en Herte strate en sluit in die gebied waar die huidige stadsaal gebou is. Sy opstal was op hierdie groter deel, ongeveer waar Bird straat vir Dorp straat kruis. Die huis het 'n netjiese front, wat die indruk skep dat Harmen 'n ryk man moes gewees het. Later is hierdie deel van die plaas Voorgelegen gedoop. In 1693 verkoop hy deel van die grond aan Linnes.

Op 8 November 1679 is die stad Stellenbosch gestig. Minder as drie weke nadat Simon van der Stel in 1679 by Kaap aangekom het as kommandeur van die nedersetting, het hy en 'n paar amptenare te perd 'n inspeksietog na Hottentots-Holland onderneem waar 'n paar vryburgers reeds gevestig het (vandag Somerset-Wes en omgewing). Nadat van der Stel se werk daar afgehandel was het hulle met 'n ompad teruggegaan. Op 8 November het hulle by 'n asemrowende landstreek uitgekom waar Harmen en 'n paar ander vryburgers gevestig was. Hulle het daardie aand op 'n eiland in die Eersterivier oornag. Op die eiland was daar baie pragtige hoë bome. Omdat geen kommandeur of goewerneur daar was nie, het Simon van der Stel die eilandjie Stellenbosch genoem.

Die plek het hom onmidelik, uit die oogpunt van sy opdragte as kommandeur, geinteresseer omdat dit as voortreflik vir landbou beskou is. Onmiddellik nadat hy terug was by die Kasteel aan die Kaap, het hy aangekondig dat daar vir mense wat hulle langs die oewers van die Eersterivier wil vestig, grond beskikbaar is in die vorm van eiendomsplase. Baie gunstige voorwaardes is vir voornemende boere aangebied en die reaksie was goed.

Potgieter het ook aktief deelgeneem aan die openbare lewe van die klein gemeenskap as "wagmeester" van die artillerie. Kommissaris H.W van Reede het hom aangestel as 'n lid van die heemraad in 1685 (saam met Gert van der Bijl, Henning Husing en Jan Cornelis Mostert). Van Reede verwys na hom nie by sy van nie, maar verwys eerder na hom by wyse van sy aambag, Harmen Jansz Smit, soos wat wel dikwels die geval was in daardie tye. Hy het sy ambag by Stellenbosch voortgesit, en later sy stief-seun, Nicolaas Vechtman in die ambag opgelei. Hierdie stief-seun was 'n groot vriend van Adam Tas, wat na hom verwys het as die "kreupel vulkaan" - 'n verwysing na die kreupel Romaanse smit-god, Volcanus.

JA Hofmeyer verwys na die boek "Slagtersnek en sy mense" deur Dr J.A. Heese, waar daar vermeld word dat Harmen Jansz vermoor was in 1702. Heese het later dit reg gestel. Hofmeyer noem ook dat Harmen Jansz 'n permit toegestaan was in 1705 om 6 waems hout te versamel by die Vier-en-twintig-riviere en maak daarvan die aanname dat Harmen Jansz tussen 1 Sep 1705 and 1708 moes gesterf het. Sy weduwee hertrou met Lourens Verbrugge in 1708.

In die indeks van hofsake in Uit die Raad van Justisie, 1652-1672 (Staatsdrukker, Pretoria 1986) verskyn daar verskeie sake waarin "Harmen Jansz" betrokke sou wees: 338, 30.7.1670, Harmen Jansz vs. Willem Willemsz van Deventer; skuld; saak geskik (CJ1, p583) 341, 30.7.1670, Harmen Jansz; hout sonder toestemming gekap (CJ1, p592) 396, 1.6.1671 & 6.1.1672, Fiskal cs. Harmen Jansz van Noordhoorn; Kompanjie se tyd en werktuie vir eie gewin gebruik; ses maande ad opus publicum en ses maande gasie pro fisco. (CJ 2952, p406-408, CJ 1, p672-672,739)

Bronne:
Patrick van Griethuisen Stellenbosch - Drie eeue, geredigeer en saamgestel deur F Smith, Stadsraad van Stellenbosch (1979), ISBN 0 620 03910-8. Artikel deur AM Hofmeyer.

Hugo AM, Die Kerk van Stellenbosch 1686-1963 (Tafelberg 1963)

Dr Carl Potgieter, Kommandant-general AH Potgieter

Die Swardt Joernaal No 2, 30 Junie 1999 (Eric Swardt familiebond)

Navorsing te danke aan:
Eric Swardt swardte@icon.co.za


Harmen Jansz Potgieter het op 8 Mei 1672 met Isabella Frederiks getrou. Hulle het 7 kinders gehad, plus een kind, Nicolaas Vechtman, van Isabella se vorige huwelik.
Hulle eerste kind, 'n seun, Johannes Potgieter, is ongeveer 1674 gebore (hy is op 23 September 1674 gedoop aan die Kaap). Hy was die eerste Potgieter wat op Suid-Afrikaanse bodem gebore is. Johannes, ook bekend as Jan Harmensz Potgieter, het 24 Jul 1702 met Clara Herbst (* 1687), die dogter van Johannes Herbst van Bremen en Lysbeth Sanders, getrou. By Clara het Johannes 3 dogter gehad. Hul eerste dogter, Johanna, was in 1704 gebore (~ 3 April 1704) en het jonk (voor 1714) gesterf. Hul tweede dogter, Elizabeth, gebore ongeveer 1711 (~ 6 November 1709) het op 29 September 1726 met Andries Pieter de Jager getrou. Johannes en Clara se derde dogter, Isabella (of soms ook Sibella genoem) is in 1711 gebore (~ 28 Junie 1711) en is 9 Maart 1727 met Philippe du Preez getroud. Philippe het die plaas Grootvadersbosch besit.

In 1714, na die dood van Clara, het Johannes verder binneland toe getrek met sy twee dogters, Elisabeth and Sybille. Vanaf 1717 woon hy by Rhebokskloof, Kliprivier ("Cliprivier") in Wellington later die eiendom van Charl Cillie.

'n Keerpunt was bereik aan die Kaap in 1715, toe die veiligheid van die vry-burgers sodanig verswak het dat die VOC nie meer in staat was om hulle te beskerk nie. Na die soveelste aanval, waartydens die huis van Pieter Rossouw afgebrand was en die vry-burgers se beeste gesteel is pleit die boere by die politieke raad vir toestemming om 'n vergeldingskommando bymekaar te maak. Op Woensdag, 20 November 1715, word 'n kommando van 30 vrywillegers onder die bevel van "burgervaandrig" Schalk Willemsz van der Merwe en "wagtmeester" Jan Harmensz Potgieter opdrag gegee om die boesmans wat die aanval gedoen het te gaan soek en die gesteelde beeste terug te bring. Gedurende hierdie ekspidiesie wond Jan Harmensz 'n boesmanvrou noodlottig. In die notules van die Politieke Raad van Dinsdag, 7 January 1716, gee Jan Harmensz, wat beskryf word as 'n vry-burger van Stellenbosch, sy verslag oor die ekspidisie.

Jan was aangekla voor die Krygsraad en baie jare daarna, na baie oorweging en verdere getuinisse voor die Krygsraad, is Jan uiteindelik op 14 October 1727 ontslaan uit die weermag op grond van "gevorderde ouderdom en onbehoorlike gedrag".

Hierdie ekspediesie merk die begin van die kommandostelsel in Suid Afrika, waarvolgens die beskerming van die plattelandse mense in die hande van vrywillige burgers gelaat word. Later is die kommando stelsel met wette gereguleer, met die kommandant en die veldkornet as verkose leiers van die kommandoes.

Op 18 Februarie 1714 trou Johannes weer met Maria Catharina van Eeden (* 13 Februarie 1692), die dogter van Jan Janse van Eeden en Maria Russaar. By Maria het hy 7 kinders (3 dogter en 4 seuns) gehad. Die twee oudste dogters, Hester (~ 23 Februarie 1716) en Emmerentia (~ 20 Oktober 1719) is met die twee Botha broers, Christoffel en Jacobus, getroud. Hierdie huwelikke is van belang aangesien daar vir eeue daarna vriendskappe tussen die twee families sou wees en vele huwelike sou tussen hierdie families plaasvind. Johannes en Maria se derde kind, Johannes, is in 1722 gebore (~ 1 Maart 1722). Hierdie seun is met Aletta van Rooyen getrou. Sy agter-kleinseun, Cornelis Potgieter was later is die volgende eeu 'n baie bekende politikus in die Transvaal en was die voorsitter van die Transvaalse Volksraad. Johannes en Maria se vierde kind, Frederik (~ 11 Junie 1724), is eers met Eva Catharina Kriel en later met Maria Magdalena Landman getroud. Hy het in totaal 18 kinders (waarvan 10 seuns) gehad. Een van sy klein-seuns, Evert Frederik was 'n prominente leier van die voortrekkers in Natal. Die volgende seun, Theodorus (~ 7 April 1726), het by 5 kinders by Hester Anna Marais gehad. Min is bekend oor hulle sesde kind Hermanus Lambertus (~16 Mei 1728) en dit word geglo dat hierdie seun jonk moes gesterf het. Johannes en Maria se jongste dogter, Maria Johanna (~ 27 Augustus 1730), is met Christoffel Snyman getroud.

Jan Harmensz sterf waarskynlik in 1733, aangesien die opgaafrolle van 1734 sy vrou aandui as "weduwee Jan Harmensz". Na sy dood trou sy weduwee met Theunis Botha, die skoonvader van haar twee dogters.

Harmen Jansz en Isabella se tweede jongste kind, Hans Jurgen (~ 16 Julie 1690) het in Drakenstein gewoon, waar hy op 31 Maart 1720 met Cornelia Botha (die suster van Theunis Botha, wat later met Hans se skoonsuster getrou het) trou. Hans was 'n soldaat in diens van die VOC. Op 17 November 1722 word Hans vrygestel van die weermag as gevolg van 'n ligaamlike gebrek.

Hans en Cornelia het 9 kinders (3 seuns en 6 dogter) gehad. Aangesien die gemeenskap in die Drakenstein / Stelenbosch gebied maar klein was, was dit daardie tyd maar moeilik om 'n man of vrou te vind wat nie reeds familiebande gehad het nie. Hul oudste seun, Hermanus (~ 15 Julie 1721), trou met sy niggie, Elsie Botha. Martha (~ 13 September 1722) het met Hermanus Steyn (s.v. Jacobus Steyn en Maria Potgieter) getrou. Elsie (~ 3 Februarie 1726) trou met Philippus Snuman, Isabella (~ 14 September 1727) trou met Anthony Lombaard en later met Christiaan Godlieb Lessing, Catharina (~ 2 Desember 1731) trou eers met haar neef Petrus Botha. Haar tweeling suster, Maria (~ 2 Desember 1731) het met hul neef Johannes Lodewikus du Preez getrou. Na Maria se dood trou Johannes en Catharina. Niks is verder bekend oor Hans en Cornelia se 5de kind, Amerentia (~ 5 Februarie 1730).

Jacobus Potgieter (~ 14 November 1734), die tweede jongste kind van Hans en Cornelia, het met Clara Isabella du Preez, Johannes Lodewikus se suster getrou. Jacobus se kleinseun, Andries Hendrik, het in die volgende eeu as kommandant-generaal die boerevolk uit die Kaap Kolonie na die Transvaal gelei met die Groot Trek. Die jongste seun, Hans Jurgen (~ 15 April 1736) het 9 kinders (4 seuns) by Elisabeth van Staden gehad.

Hans Jurgen sterf in 1736, waarna sy weduwee in 1738 met Cornelis van Rooyen trou.

Die stamvader, Harmen Jansz het 5 dogters gehad. Catharina (~ 26 November 1679), is eers met September Pieter Hubner en later met Jacob Potje getroud. Niks is verder bekend oor Elizabeth (~ 26 Junie 1682) en Amerentia (~ 17 Sptember 1684). Maria (~ 31 Augustus 1687) is met Jacobus Steyn getroud. Die jongste kind, Beatrix (~ 17 Maart 1693) het na die dood van haar eerste man, Dirk Vroomhof, met Elias Kien, chirurg van Bercibes, getrou en met hulle twee kinders teruggekeer na Holland.

Bronne:
F Smith, Stellenbosch - Drie eeue (Stadsraad van Stellenbosch, 1979)
Ters Van Huysteen, Hugenoteland (Tafelberg Uitgewers, Kaapstad, 1985)
De Villiers, Geslagsregister van die Ou Kaapse families
Resolusies van die Politieke Raad, Deel IV, 1707-1717
Resolusies van die Politieke Raad, Deel V, 1716-1719
Resolusies van die Politieke Raad, Deel VII
Resolusies van die Politieke Raad, Deel VI, 1720-1723

Verwys ook na:
Stellenbosch 18/4: N0 11; MOOC 8/2:
Inventarissen, 1705-1714, 22 Februarie 1714, No 102; MOOC 7/4: Testamenten, 1726-1735, No 147
MOOC 7/4: Testamenten 1726-1735 nos. 130 &

Die POTGIETER voorouers is deur Patrick van Griethuisen en Dr Ludwich Edel nagevors en terug gevolg tot by Bernd POTGEITER wat trou met 'n dogter van Heinrich KETELER. Hy kom van Essen, op die Ruhr, na Nordhorn wat in die Graafskap van Bentheim, Duitsland geleë is. In 1546 is sy naam in die Burgerboek daar ingeskryf en in 1577 word hy nog daar in 'n akte genoem. Sy skoonpa, Hynrich Keteler, of ook Kettel Hinrik genoem, woon omstreeks 1500 tot 1537 in Ossenhoek.

Dr Jordaan Potgieter volg die Potgieter naam selfs verder terug in sy navorsing tot by Hermann (1463), sy seun Gerhard (1493) en kleinseun Diederik (1541). Diederik sou dan ook die vader van Berndt hierbo wees.

Essen (in Duitsland) is tot vandag toe nog beroemdvir die Ysterwerke en was daardie tyd ook reeds baie bekend vir die pot- en ketelgieters wat daarvandaan kom. Dit gee waarskynlik vir ons 'n goeie leidraad na die oorsprong van die van POTGIETER.

Barend het sover bekend 3 kinders gehad. Kettel Hinrich POTGETER, of ook Kettelhinrich genoem, wat trou met Fenne HILLERINCK wat van Hesepe kom. Na wat bekend is het hulle het geen nageslag nagelaat nie. Sy tweede seun was Kettel Hermann POTGETER. Hulle enigste bekende dogter was Kettel Grete POTGETER wat getrou het met Albert ROLOWES.

Kettel Hermann POTGETER, of ook Kettelhermann genoem, was getroud met Agnese SCHOLTEN, 'n dogter van Scholten VON BIMOLTEN, wat van Bimolten afkomstig is. Hulle woon op Ossenhoek, maar in die oorlogtyd woon hulle by sy stiefouers op die Scholten boerdery. Agnese was ook Nese of Gese genoem. Slegs een kind van hierdie huwelik Nesen Hermann POTTGETER wat ongeveer in 1590 gebore is, is bekend.

Hermann POTTGETER, hy word ook genoem Nesen Hermann, waarskynlik so vernoem na sy moeder, Nese (Agnese). Hermann is ongeveer 1590 gebore en in 1667 word sy naam in Nordhorn aangetref as Hermann Pottgeter, burgermeester van Nordhorn. Hy het reeds voor die dertigjarige oorlog getrou metTryne, die stiefdogter van Gerdt Arents. Hermann was ook lid van die Nordhorn skoenmakersgulde. Hulle het vier kinders gehad; Nesen Lambert POTGIETER wat die eienaar van 'n stuk grond in Pottkamp, Adeldorf was, Gert POTGETER wat die eienaar van die "Faberhaus" in Schuttorf was, Hermann POTTGEITER wat in 1648 trou met 'n dogter van Swenne VON LODDEN, en Jan POTGIETER.

Jan (of Johannes) POTGIETER was gebore in Nordhorn, Wesfalen, Duitsland en trou in 1634 met Schwerne LODDEN, die dogter van Swenne VON LODDEN van Frensdorf . Sy was ook in Nordhorn gebore, in die jaar 1610. Jan was ook genoem Ossenjan of Kettel Johan.

Ons stamvader Harmen Jansz POTGIETER wat in 1635 in Nordhorn gebore is was die enigste seun uit hierdie huwelik.

Harmen Janz was die seun van Jan Potgieter (gebore 1605) van Nordhorn, Duitsland, en Schwerne LODDEN (gebore 1610), van Frensdorf, Duitsland. In 1670 verhuis Harmen na Amsterdam, en tree daar in diens van die VOC as soldaat en kom nadie Kaap van Goeie Hoop, waar hy met Isabella Fredericks (of Beeltjie), weduwee van Claas Vechtman trou. Hulle het 8 kinders gehad, wat een seun van Isabella se vorige huwelik insluit. Later verlaat hy die diens van die VOC en word vry-smit.

Noordhoorn is geleë in die Groningen provinsie, sui-wes van die stad Griningen. Die Potgieterfamilie het daar op 'n plaas gewoon met die families Steyn en Prinsloo as bure. Harmen was dan ook 'n lewenslange vriend van Douw Gerbrand Steyn. Sy dogter, Maria, het later met Jacobus Steyn, die aangenome seun van Douw getrou en so die stammoeder van die Steyns in Suid-Afrika geword.

Hy was een van die eerste bewoners van die nuwe nedersetting by die Eersterivier (Stellebosch), waar hy sy ambag as smit beoefen. Hy word deur de Wet gelys as smit 1674-1705. (de Wet GC, Die vryliede en vryswartes in die Kaapse nedersetting, p68). In 1688 het hy sy smitswinkel aan Lourens Verbrugge oorgedra vir die helfte van die wins (p107, verw1STB 18/152 kontrak 1.12.1687).

De Wet meld dat Harmen in 1663 'n vryburger geword het, in 1670 weer tot die Kompanjie in diens getree en in 1674 weer uitgetree en 'n vryburger gebly tot sy dood in 1706. (p 197, verw Boesken AJ, Resolusies vdpolitieke raad, II 4.2.1671, p56; VC 49 Monsterrolle van vryliede 31.12.1706, p107)

Hy het in 1679 na die Eersterivier verhuis, waar hy gevestig het op die laer terrasse langs die Eersterivier, wat aan hom belowe is 1680, maar dit was eers baie later (1712) aan sy weduwee se boedel amptelik toegeken. Die plaas is uit die boedel aan Aletta Beck verkoop, wie dit "Voorgelegen" gedoop het. Die grond het bestaan uit twee dele - die oostelike deel strek van die huidige kerk van Stellenbosch tot by Mostertsdrift. Die veel groter westelike deel strek van erens tussen die huidige Andringa en Herte strate en sluit in die gebied waar die huidige stadsaal gebou is. Sy opstal was op hierdie groter deel, ongeveer waar Bird straat virDorp straat kruis. Die huis het 'n netjiese front, wat die indruk skep dat Harmen 'n ryk man moes gewees het. Later is hierdie deel van die plaas Voorgelegen gedoop. In 1693 verkoop hy deel van die grond aan Linnes.

Op 8 November 1679 is diestad Stellenbosch gestig. Minder as drie weke nadat Simon van der Stel in 1679 by Kaap aangekom het as kommandeur van die nedersetting, het hy en 'n paar amptenare te perd 'n inspeksietog na Hottentots-Holland onderneem waar 'n paar vryburgersreeds gevestig het (vandag Somerset-Wes en omgewing). Nadat van der Stel se werk daar afgehandel was het hulle met 'n ompad teruggegaan. Op 8 November het hulle by 'n asemrowende landstreek uitgekom waar Harmen en 'n paar ander vryburgers gevestig was. Hulle het daardie aand op 'n eiland in die Eersterivier oornag. Op die eiland was daar baie pragtige hoë bome. Omdat geen kommandeur of goewerneur daar was nie, het Simon van der Stel die eilandjie Stellenbosch genoem.

Die plek hethom onmidelik, uit die oogpunt van sy opdragte as kommandeur, geinteresseer omdat dit as voortreflik vir landbou beskou is. Onmiddellik nadat hy terug was by die Kasteel aan die Kaap, het hy aangekondig dat daar vir mense wat hulle langs die oewers van die Eersterivier wil vestig, grond beskikbaar is in die vorm van eiendomsplase. Baie gunstige voorwaardes is vir voornemende boere aangebied en die reaksie was goed.

Potgieter het ook aktief deelgeneem aan die openbare lewe van dieklein gemeenskap as "wagmeester" van die artillerie. Kommissaris H.W van Reede het hom aangestel as 'n lid van die heemraad in 1685 (saam met Gert van der Bijl, Henning Husing en Jan Cornelis Mostert). Van Reede verwys na hom nie by sy van nie,maar verwys eerder na hom by wyse van sy aambag, Harmen Jansz Smit, soos wat wel dikwels die geval was in daardie tye. Hy het sy ambag by Stellenbosch voortgesit, en later sy stief-seun, Nicolaas Vechtman in die ambag opgelei. Hierdie stief-seun was 'n groot vriend van Adam Tas, wat na hom verwys het as die "kreupel vulkaan" - 'n verwysing na die kreupel Romaanse smit-god, Volcanus.

JA Hofmeyer verwys na die boek "Slagtersnek en sy mense" deur Dr J.A. Heese, waar daar vermeld worddat Harmen Jansz vermoor was in 1702. Heese het later dit reg gestel. Hofmeyer noem ook dat Harmen Jansz 'n permit toegestaan was in 1705 om 6 waems hout te versamel by die Vier-en-twintig-riviere en maak daarvan die aanname dat Harmen Jansz tussen 1 Sep 1705 and 1708 moes gesterf het. Sy weduwee hertrou met Lourens Verbrugge in 1708.

In die indeks van hofsake in Uit die Raad van Justisie, 1652-1672 (Staatsdrukker, Pretoria 1986) verskyn daar verskeie sake waarin "Harmen Jansz" betrokke sou wees: 338, 30.7.1670, Harmen Jansz vs. Willem Willemsz van Deventer; skuld; saak geskik (CJ1, p583) 341, 30.7.1670, Harmen Jansz; hout sonder toestemming gekap (CJ1, p592) 396, 1.6.1671 & 6.1.1672, Fiskal cs. Harmen Jansz van Noordhoorn; Kompanjie se tyd en werktuie vir eie gewin gebruik; ses maande ad opus publicum en ses maande gasie pro fisco. (CJ 2952, p406-408, CJ 1, p672-672,739)

Bronne:

Patrick van Griethuisen Stellenbosch - Drie eeue, geredigeer en saamgestel deur F Smith, Stadsraad van Stellenbosch (1979), ISBN 0 620 03910-8. Artikel deur AM Hofmeyer.

Hugo AM, Die Kerk van Stellenbosch 1686-1963 (Tafelberg 1963)

Dr Carl Potgieter, Kommandant-general AH Potgieter

Die Swardt Joernaal No 2, 30 Junie 1999 (Eric Swardt familiebond)

Navorsing te danke aan: Eric Swardt swardte@icon.co.za

Bydrae te danke aan:

Webblad:

In 1665 he was amason in Stellenbosch. Later "hoefsmid".

Harmen married Isabella FREDERIKS, [S] on 8 May 1672 in Swellendam, Cape, South Africa. Isabella was born on 8 May 1652 in Amsterdam, North Holland, Netherlands; died in 1711 in Cape, South Africa. [Group Sheet] [Family Chart]

Notes:

From Merano in Southern Tirol.

Hulle het 8 kinders gehad, wat een seun van Isabella se vorige huwelik insluit.

Alt Name: Isabella (of Beeltjie) FREDERIKS

Afkomstig van Amsterdam. Weduwee van Nikolaus Vechtman van Merano in Suid-Tirool.

Notes:

Married:
Alt Marriage: Harmen Jansz POTGIETER Progenitor Date: 8 May 1672 Location: Stellenbosch, Cape, South Africa

Notes:

Surname is Both. From 1686 was a "bywoner" of Jan Cornelisz. Signed his surname 1692 as Both, in 1699 as Botha. In the "opgafrolle" (census) the spelling Both, Boot and Botha are used. At the Cape it was common for a person to be called as so and so from the place overseas where they came from instead of their actual surname (ref Jan van Eeden, called Jan van Oldenburg, etc). It is possible that "Both" and "Gotha" resulted in "Botha" (refer Heese p. 360).

De Wet Info: Son of farmer Michael Both and Susanna Saulus, he is shown since 1685 at Stellenbosch as a burger and farmer "om die kwart" [for a quater] for Jan Cornelitz. From Old-Beyerland near Rotterdam.

Du Plooy.paf: He arrived in the Cape from Wangenheim near Gotha, Germany as a soldier in 1678. Five years later he achieved citizens rights. From 1686 was a "bywoner" of Jan Cornelisz (Sedert 168 5 kom hy voor op Stellenbosch as burger en "boer om die kwart" vir Jan Cornelisz van Oud-Beyerland). Signed his surname 1692 as Both, in 1699 as Botha. In the "opgafrolle" (census) the spelling Both, Boot and Botha are used. It appears, when one considers that a person was of then named for the place he came from, Friederich Both from Gotha became Friederich Botha (refer Heese p. 360). He is the ancestor of all the Botha's living in South Africa today. At the Cape it was common for a person to be called as so and so from the place overseas where the y came from instead of their actual surname (ref Jan van Eeden, called Jan van Oldenburg, etc ). It is possible that "Both" and "Gotha" resulted in "Botha" .
From Bazett Meyer To: Subject: Re: [GenForum] Weesmeisies (Kickers) Date: 09 December 2000 03:46

Hallo Johan,
Lees gerus weer die webwerf dan sal jy sien hoekom Jan Cornelisz ook gedink het :-( iets is nie reg nie ;-).

Groete Bazett
----- Original Message ----- From: "Johan Niemandt" To: Sent: Saturday, December 09, 2000 1:01 AM Subject: Re: [GenForum] Weesmeisies (Kickers)


Bazett en Piet,Ek het gou op die webwerf gaan loer, en daar gee hulle wel die troudatum aan as 21 Junie 1717, maar hulle oudste kind is gebore 1686, en die jongste 1702, so iets lyk nie reg vir my nie. Kan enige van die Botha eksperte dalk hier 'n helpende hand bysit asb.
BazettEk verwys jou na die Botha-genealogie by die volgende webwerf: http://home.mweb.co.za/el/elijo/afr/indexa.html Piet
Hallo Johan,Ek dink nie ek kan jou reghelp nie heelwaarskynlik kan jy my reghelp of iemand anders kan ons reghelp! Die inligting wat ek het , het ek gekry in "Die Afrikaner Familienaamboek" saamgestel deur J. H. Redelinghuys in 1954. Die betrokke verwysing is as volg : Die naam van sy eerste vrou is onbekend, maar sy tweede, met wie hy op 21 Junie 1717 in die eg verbind is, was Maria Kickers van Amsterdam, die geskeide vrou van Jan Cornelisz.
Arrived as soldier and received burger rights 5 years later. From1686 worked for Jan Cornelisz.

From: Herman Labuschagne
To: GenForum@egroups. com
Subject: [GenForum] Weesmeisies
Date: 07 March 2001 04:57
Ons het vroeër vanjaar oor Maria Kickers gepraat. Hier kom weer iets na vore:
"Saam met die weesmeisies wat Simon van der Stel na die Kaap gebring het, was ene Maria Kickers, wat later getroud is met ene Jan-Cornelis Bot (later Botha) van Stellenbosch. Maar -- so vertel my groottantes uit die Kaap -- Jan-Cornelis Bot was manlik nie reg geskape nie. Gelukkig vir ons Botha-nasate het sy broer Frederick Bot as bywoner by hom op die plaas gebly, doodgewillig en baie reg geskape. Uit die verhouding van Maria en Frederick is al die Botha-nakomelinge gebore. En hoewel hulle later tog getroud is en onafhanklik geword en die plaas Zanberg, die later Scholtzhof, in die Helderburgse wyk gekoop het, was die kinders dus almal buite-egtelik."Systap onder die Juk., Dot Serfontein., Human & Rousseau, Kaapstad., 1969., bl 81 838.368SERDaar word ook heelwat familiegeskiedenis in die boek opgeteken oor die vanne Wolmarans, Botha, De Kock, Serfontein, en andere.

Herman L

From: Joe Botha
To:
Subject: [GenForum] Botha
Date: 02 July 2001 07:15

Hi almal,Ons dink almal dat die Bothas wel uit Duitsland afkomstig is.

Die volgende e-pos gee moontlik 'n ander beskouing:

Zeer Geachte Heer Botha,Als geinterresseerde in het Geslacht Botha, Both, Bot en Bode, kwam ik op internet uw pagina tegen hier begint u in ongeveer 1600 met een geslacht Both in Duitsland.Via de heer L.van der Meer in Nederland ben ik echter in het bezit gekomen van twee diverse stambomen n.l. die van Geert Moenszoon Bot, deze Geert is geboren in Streefkerk Holland ca. 1340 en de stamboom van Cornelis Both geboren ca. 1500 deze huwt ca. 1525 te Noordeloos ook in Zuid Holland.Ik ben nog op zoek naar een Frederik Bot(H) welke geboren zou zijn omstreeks 1050 in Holland.Het is mij bekend dat er ook in Duitsland veel Bot(h) en en Bode'n wonen, onde andere in Altenahr in Rheinland, deze man heb ik gesproken en die wist dat zijn voorouders uit Holland kwamen, met name uit Zuid Holland dat is rond Rotterdam.Hieruit concludeer ik dat de naam Both oorspronkelijk uit Holland komt met vertakkingen over de hele wereld, waaronder dus ook Duitland maar ook Zuid Afrika (Botha) alsmede wonen zij inmiddels in de U.S.A alsmede in Australie en Brazilie.Alleen al van de tak Cornelis Both, waartoe ik ook behoor zijn al meer dan 5000 nazaten bekend, Mijn verontschuldigingen dat ik in het Nederlands schrijf maar ik ga er vanuit dat het voor u wel te volgen is.Ik wens u dan ook veel succes in het navorsen van uw stamboom
Jan Both

"Groetnis", Joe Botha
Tuisblad - BOTHA in Suidelike Afrika
http://home.mweb.co.za/el/elijo/afr/indexa.html
Home Page - BOTHA is Southern Africa
http://home.mweb.co.za/el/elijo/index.html

From: jean_leroux jean_leroux@freemail.absa.co.za
To: GenForum@yahoogroups.com
Subject: Re: [GenForum] KICKERS en egskeidings
Date: 10 March 2002 12:27

Alet,Jan Cornelisse, ook bekend as Jan Bombam, was afkomstig van Oudbeijerland in Nederland. Friedrich Both darenteen was afkomstig van Wangenheim by Gotha in Duitsland. Hulle was dus nie broers nie. Both word in 1685 vryburger en gaan boer om die kwart vir Cornelisse. Teen 1700 was Cornelisse uit sy vrou en uit sy plaas en hoogbejaard. Hy dagvaar Maria Kickers vir egskeiding op grond van owerspel. Sy beken dat Both die vader van al haar kinders is. Geen verwysing na Appel of Visser nie. In haar verweer se sy dat Cornelisse haar daartoe aangemoedig het en self 'onbequaam' was. Sedert 1686 laat sy en Both gereeld hul kinders in die openbaar doop. Die feit dat Cornelisse haar eers 14 jaar later vir owerspel dagvaar laat mens wonder of daar nie rede vir haar verweer was nie. Let daarop dat Cornelisse die vader van drie kinders uit sy eerste huwelik was, gebore tussen 1675 en 1780. Sy onbekwaamheid was moontlik te wyte aan ouderdom. Maria se verhoudings met Appel en Visser is myns insiens nie bewys nie.
Vriendelike Groete,
Jean le Roux Paarl

Erasmus RegisterFriedrich Botha / FRIEDRICH BOTH is gebore op 4 Maart 1653 in Wangenheim, omtrent 8 kilometers (5 myl) noord-wes van Gotha (50.57° Breedtegraad, 10.41° Lengtegraad), in die Provinsie van Thuringia in die graafskap van Saxe-Coburg-Gotha
Voor 1652 Die betekenis van BOTH(A). Die naam Both is afgelei van die Friesiese naam "Botho" (of Bote) wat leier of bevelgewer beteken. Die "a" wat volg beteken ook seun van. Die volle van beteken dan ook dat Botha die seun is van Both, die leier of bevelgewer.
Friedrich Both is op 4 Maart 1653 in Wangenheim in die Provinsie van Thuringia in Duitsland gebore. Hy sluit aan by die VOK en arriveer aan die Kaap as soldaat in 1678. In 1683, vyf jaar na sy aankoms, verkry hy burgerregte en beoefen sy oorspronklike beroep uit as 'n landbouer by verskillende boere as 'n bywoner, of soos hy dit gestel het, sy "gedoente" was toe "landbouer bij den een en den ander geweest te sijn". Vanaf 1686 is hy 'n bywoner by Jan Cornelisz waar hy " voor een vierde part met hem te zaaijen en te bouwen". Hierdie is dus die oudste voorbeeld van die Franse "métairie" stelsel wat in Suid-Afrika toegepas is. Hierdie métairie-stelsel is afkomstig van die leen- of pagstelsel wat waarskynlik deur die Romeine in Galilië ingevoer is (Colonus partiarius). Métayer uit medietatarium, van medietate, helfte, beteken oorspronklik: Hy wat om die helfte boer; dan setbaas op 'n plaas, klein boer, wat ons amper in Afrikaans kan vertaal met bywoner; métairie, die plaas self. Per JLM Franken - "Die Franse Vlugtelinge, Huisgenoot" 16 Julie 1926.
Hy het die plaas Zandberg, wat later die naam Scholtzenhof gekry het, in 1689 uitgelê en dié het oorspronklik 64 morg beslaan. In 1694 is Zandberg van leningsplaas oorgedra op sy naam. Die plaas met sy strooidakhuis en sy wolfentgewels lê aan die regterkant op die pad tussen Stellenbosch en Somerset-Wes en die ligging word mooi aangetoon op die kaart van die kontrei. Daar word huidiglik wyn op die plaas produseer en die eienaar het ook 'n web werf en staan bekend as "Ken Forrester Vineyards". Die ou opstal is oorspronklik in 'n T-vorm gebou en die voorste mure is vandag nog omtrent 'n meter dik wat waarskynlik deur Botha self gebou is. Die huis het pragtige geelhoutplafonne met 'n brandsolder van klei van 'n voet dik bokant hulle. Later jare is die huis vergroot na 'n H-vorm en onlangs restoureer deur die argitek, G. Osler.
In 1692 teken Botha sy van nog as Both, maar in 1699 teken hy as Botha. In die "opgaafrolle" kom die spelling Both, Boot en Botha voor. Aan die Kaap het dit soms voorgekom dat 'n persoon vernoem word na die plek vanwaar hy kom. So was Jan van Eeden eers Jan van Oldenburg, Nicolaas Janse van Rensburg was eers Nicolaas Jansz. Die feit dat Friedrich Both van Gotha kom, kon moontlik daartoe bygedra het dat Friedrich Both van Gotha verander het tot Friedrich Botha.
Aan die begin van die 1700's was veeboerdery die algemene bedryf van die meeste boere. Die vader het gewoonlik op 'n besondere plaas geboer en soos sy seuns hubare ouderdom bereik het, het hy vir hulle 'n aantal vee gegee. Waar die vader op die plaas aangebly het kan hy dus as 'n "Veeboer" geklassifiseer word. Die seuns moes nou weiding vir hulle eie vee soek en het dan verder in die "onbekende" ingetrek. Hulle kan dus as "Trekboere" geklassifiseer word. Die rigting van die trek was gewoonlik waar daar genoegsame water en weiding was. Die resultaat was dus 'n trek in 'n oostelike rigting langs die kus van Suid Afrika. Die trekbeweging het tot 'n einde gekom toe die trekboere die inheemse bevolking van die Oos Kaap ontmoet het, die Xhosa. Die tydvak is nie vasgestel nie, maar 'n aanduiding van die trek is ongeveer: 1652-1700 Migrasie beperk tot die omgewing van Kaapstad; 1735 Bereik Mosselbaai; 1744 Bereik Gamtoosrivier 1700 tot 1706
Al sy kinders word in die Doopregisters aangegee as kinders van Jan Cornelisz en Maria Kickers. By die egskeiding van Jan Cornelisz en Maria Kickers word die volgende aangegee (per JLM Franken - "Die Franse Vlugtelinge, Huisgenoot" 16 Julie 1926, voetnota):
Jan Cornelisz van Oudbeijerland in cas van divortie contra Maria Kickers:
"den eijscher, doende eijsch bij monde alsoo de gedaagdese haar niet en schaamd hem eijr niet alleen met slaan en stooten ende verdere onbetaemelijckheeden gestadig te bejeegenen, maar oock bovendien haren echt met de persoon van frederick Boot in overspel te buitjen te gaan . . . . "
"De gedaagdese antwoordende, segt en bekendt alle hare kinderen, staande huwelijk niet bij den eijr haren man (vermits desselvs onbequaamheijdt) maar bij een ander; te weeten den voorn. fred. Boot, te hebben geprocrëeert; en dat haren man haar daar toe selfs aanleijding soude hebben gegeeven." (Crim. en Civ. 1689-1701, 22 Jan. 1700, p. 77)
Fred. Botha en Maria Kickers word vir oorspel, aanhouding en verberging van vee, geweld aan persoon van Claas Das, tien jaar verban na Mauritius. Hul moet "separatelijk" gebanne bly en word verder veroordeel tot 100 Rds. boete en restitusie van aangehoue goedere (Crim. en Civ. 1701-'08, 16 Nov. 1706. f.47). Die periode van verbanning mag dalk verskil aangesien daar ook die volgende aangegee word (per HCV Leibbrandt - "Precis of the Archives, Journal of VD Stel" 16 November 1706 f.47) Die periode van verbanning mag dalk verskil aangesien daar ook die volgende aangegee word (per HCV Leibbrandt - "Precis of the Archives, Journal of VD Stel" 16 November 1706)
"The Court of Justice sentences a freeman and a woman in a criminal case to banishment to Mauritius for two years and fines each Rds. 100, the half for the Landdrost and the half for the Court."
In 1706 het FB "aan't Moddergat" gebly saam met Maria Kickers wat toe by Matthys Greef op Stellenbosch gewerk het. Terwyl Maria Kickers getroud was met Jan Cornelisz het sy met beide Botha en Ferdinand Appel 'n verhouding gehad, gedurende die tydperk het sy sewe kinders by Botha gehad en een kind by Appel. Sy het ook 'n kind met Jan Coenraad Visser gehad.
Hy was getroud in Stellenbosch op 21 Junie 1717 met Maria KICKERS. Sy was 'n weesmeisie van Nederland en geskeie vrou van Jan Cornelisz.

KINDERS:b1 Theunis gedoop 15 April 1686, X 15 Des 1710 Maria Magdalena Snymanb2 Willem gedoop 2 Nov 1687, X Kaapstad 14 Jul 1709 Catharina Pylb3 Catharina gedoop 7 Mei 1690, X 31 Aug 1717 Hendrik Frederik Klopper
b4 Jacobus gedoop 24 Aug 1692, X 22 Okt 1713 Elsie Snymanb5 Johannes gedoop 1 Mei 1695, X 18 Mei 1721 Anna van der Merweb6 Maria gedoop 1 Mei 1695, X 13 Maart 1712 Coenraad Scheepers, XX 1 Jan 1730 Pieter Gerrit Bezuidenhout, XXX 3 Des 1741 Johan Jacob Breytenbachb7 Cornelia gedoop 6 Jan 1697, X 31 Maart 1720 Hans Jurgen Potgieter
b8 Anna gedoop Stellenbosch 19 Maart 1702

Die Ander Botha Stamvader
Samuel Friedrich BOTHA / BODE is in 1730 te Lüneburg in Duitsland gebore. Die familie het in 1766 in Hanover gebly en Samuel het toe na Amsterdam gegaan om by die VOC aan te sluit. Hy kom aan by die Kaap in Maart 1767.
Hy trou op 21 Januarie 1776 met Anna Elisabeth DELPORT. Sy was die wed van Johann Friedrich Stackman.

Die betekenis van BOTH(A)
Die naam Both is afgelei van die Friesiese naam "Botho" (of Bote) wat leier of bevelgewer beteken. Die "a" wat volg beteken ook seun van. Die volle van beteken dan ook dat Botha die seun is van Both, die leier of bevelgewer.

Verwysings:



Saamgestel deur:
Joe Botha elijo@mweb.co.za


BOTHABLAD http://home.mweb.co.za/el/elijo/afr/indexa.htmlSedert 1685 kom hy voor op Stellenbosch as burger en boer om die kwart vir Jan Cornelisz c6Friedrich Both (later Botha) * Duitsland 4.3.1653 S.V. Michael Both en Susanna Saulus arriveer aan die Kaap vanaf Wangenheim naby Gotha, as soldaat in 1678. Vyf jaar later verkry hy burgerregte en vanaf 1686 is hy bywoner by Jan Cornelist. In 1692 teken hy sy van nog as Both, maar in 1699 teken hy as Botha. In die opgaafrolle kom die spelling Both, Boot en Botha voor. Aan die Kaap het dit soms voorgekom dat 'n persoon vernoem word na die plek vanwaar hy kom. So was Jan van Eeden eers Jan van Oldenburg, Nicolaas Janse van Rensburg was eers Nicolaas Jansz. Die feit dat Friedrich Both van Gocha kom, kon moontlik daartoe bygedta het dat Friedrich Both van Gorha verander her tot Friedrich Botha.
(Sien verder oar die Stamvader: Hoge se Personaha en J.L.M.Franken se Hugenote aan die Kaap, p. 53) x Stellenbosch 21.6.1717 Maria KICKERS, weesmeisie uit Nederland en geskeie
vrou van Jan Cornelisz.
Arriveer aan die Kaap vanaf Wangenheim naby Gotha, as soldaat in 1678. Vyf jaar later verkry hy burgerregte en vanaf 1686 is hy bywoner by Jan Cornelisz. In 1692 teken hy sy van nog as Both, maar in 1699 teken hy as Botha. In die opgaafrollekom die spelling Both, Boot en Botha voor. Aan die Kaap het dit soms voorgekom dat 'n persoon vernoem word na die pek vanwaar hy kom. So was Jan van Eeden eers Jan van Oldenburg, Nicolaas Janse van Rensburg eers Nicolaas Jansz. Die feit datFriedrich Both van Gotha kom, kon moontlik daartoe bygedra het dat Friederich Both van Gotha verander het tot Friederich Botha.
BOTHA, FRIEDRICH (S Both in 1692, Botha in 1699) . -Wangenhcim
near Gotha . * 4.3 .1653 son of Michael Both and Susann aSaulus (W. Schmidt, p . 68). Since 1685 burgher at Stellenbosch
boer om die kwart " for Jan Cornelisz of Oud-Beyerland .
ti 21 .6.1717 Maria Kickers of Amsterdam, divorced wife o f
Jan Cornelisz of Oud-Beyerland . 8 children: Theunis(15 .4.1686), Willem (2 .11 .1687), Catharina (7 .5 .1690), Jacobu s(24.8.1692), Johannes, Maria (1 .5 .1695), Cornelia (6.1 .1697) , Anna, bapt. 1702 . (Baptismal Reg. 1696-1732, behind the date 19 .3 .1702.) (MR. Vryc Lieden of 1685 ; CJ 1121 under3 .12 .1692 ; Test. CJ 1067, p . 351 ff. ; CJ 1598 under 22 .1 .1700 ;CJ 1599, p. 47 ; CJ 972 nr. 68-70 ; Attestations of 13.5 .168 9and 14.8.1690 in Stellenbosch Arch ., vol . 620 ; Attestatio nof 24.8 .1706 in Stellenbosch Arch ., vol . 624 ; see further an article about Botha by J. L. M. Franken in Die Huisgenoot
of 16 .7 .1926, pp . 35 ff. ; G.R. nr . 50. )

Charlie Els.ged
Arrived from Wangenheim, near Gotha (20 km south of Leibzig) as a soldier in 1678. Becomes Burgher in 1683. From 1686 he is sub-farmer with Jan Cornelisz. He signs as Both in 1692, but as Botha for her husband, Jan Cornelisz. All her children were fathered by Friedrich and
Surname is Both. From 1686 was a "bywoner" of Jan Cornelisz. Signed his surname 1692 as Both, in 1699 as Botha. In the "opgafrolle" (census) the spelling Both, Boot and Botha are used. At the Cape it was common for a person to be called as so and so from the place overseas where they came from instead of their actual surname (ref Jan van Eeden, called Jan van Oldenburg, etc). It is possible that "Both" and "Gotha" resulted in "Botha" (refer Heese p. 360).

Frederik was the progenitor (stamvader) of Botha family in South Africa. He was born about 8 kilometers (5 miles) northwest of Gotha in the province of Thuringia, Saxe-Coburg-Gotha. He joined the VOC and arrived in the Cape in 1678 as soldier from Wangenheim near Gotha.

Five years after arriving in the Cape, he obtained burgher rights and became a free burgher to pursue his original occupation, as a farm hand on various farms.

From 1685 he he worked on the farm of Jan Cornelisz in Stellenbosch ("boer hy om die kwart"). He laid out the 64 morgen farm "Zandberg" (later renamed "Scholtzenhof") in 1689. In 1694 this farm was transferred to his name.

He fathered no fewer than eight children out of wedlock. Had an adulterous affair with Maria Kickers while she was still married to Jan Cornelisz. Maria was an orphan from Holland and after an ugly courtroom battle she admitted that Both was teh father of her children. As a result all her children with her were noted in the registers as having Maria and Cornelisz as their parents. Botha and Kickers were convicted of adultery, assault of Claas Das and possession of livestock. They were forced to live seperately - he was banned to Mauritius for 10 years and she was banned to St Helena to keep them spearated.

Note: the surname "Both" is derived from the Friesian name "Botho" (or Bote), which means leader or commander. The "a" at the end also means "son of".

>>>>>>>>>>>

Friedrich Botha / FRIEDRICH BOTH is gebore op 4 Maart 1653 in Wangenheim, omtrent 8 kilometers (5 myl) noord-wes van Gotha (50.57° Breedtegraad, 10.41° Lengtegraad), in die Provinsie van Thuringia in die graafskap van Saxe-Coburg-Gotha

Voor 1652 Die betekenis van BOTH(A). Die naam Both is afgelei van die Friesiese naam "Botho" (of Bote) wat leier of bevelgewer beteken. Die "a" wat volg beteken ook seun van. Die volle van beteken dan ook dat Botha die seun is van Both, die leier of bevelgewer.

Friedrich Both is op 4 Maart 1653 in Wangenheim in die Provinsie van Thuringia in Duitsland gebore. Hy sluit aan by die VOK en arriveer aan die Kaap as soldaat in 1678. In 1683, vyf jaar na sy aankoms, verkry hy burgerregte en beoefen sy oorspronklike beroep uit as 'n landbouer by verskillende boere as 'n bywoner, of soos hy dit gestel het, sy "gedoente" was toe "landbouer bij den een en den ander geweest te sijn". Vanaf 1686 is hy 'n bywoner by Jan Cornelisz waar hy " voor een vierde part met hem te zaaijen en te bouwen". Hierdie is dus die oudste voorbeeld van die Franse "métairie" stelsel wat in Suid-Afrika toegepas is. Hierdie métairie-stelsel is afkomstig van die leen- of pagstelsel wat waarskynlik deur die Romeine in Galilië ingevoer is (Colonus partiarius). Métayer uit medietatarium, van medietate, helfte, beteken oorspronklik: Hy wat om die helfte boer; dan setbaas op 'n plaas, klein boer, wat ons amper in Afrikaans kan vertaal met bywoner; métairie, die plaas self. Per JLM Franken - "Die Franse Vlugtelinge, Huisgenoot" 16 Julie 1926.

Hy het die plaas Zandberg, wat later die naam Scholtzenhof gekry het, in 1689 uitgelê en dié het oorspronklik 64 morg beslaan. In 1694 is Zandberg van leningsplaas oorgedra op sy naam. Die plaas met sy strooidakhuis en sy wolfentgewels lê aan die regterkant op die pad tussen Stellenbosch en Somerset-Wes en die ligging word mooi aangetoon op die kaart van die kontrei. Daar word huidiglik wyn op die plaas produseer en die eienaar het ook 'n web werf en staan bekend as "Ken Forrester Vineyards". Die ou opstal is oorspronklik in 'n T-vorm gebou en die voorste mure is vandag nog omtrent 'n meter dik wat waarskynlik deur Botha self gebou is. Die huis het pragtige geelhoutplafonne met 'n brandsolder van klei van 'n voet dik bokant hulle. Later jare is die huis vergroot na 'n H-vorm en onlangs restoureer deur die argitek, G. Osler.

In 1692 teken Botha sy van nog as Both, maar in 1699 teken hy as Botha. In die "opgaafrolle" kom die spelling Both, Boot en Botha voor. Aan die Kaap het dit soms voorgekom dat 'n persoon vernoem word na die plek vanwaar hy kom. So was Jan van Eeden eers Jan van Oldenburg, Nicolaas Janse van Rensburg was eers Nicolaas Jansz. Die feit dat Friedrich Both van Gotha kom, kon moontlik daartoe bygedra het dat Friedrich Both van Gotha verander het tot Friedrich Botha.

Aan die begin van die 1700's was veeboerdery die algemene bedryf van die meeste boere. Die vader het gewoonlik op 'n besondere plaas geboer en soos sy seuns hubare ouderdom bereik het, het hy vir hulle 'n aantal vee gegee. Waar die vader op die plaas aangebly het kan hy dus as 'n "Veeboer" geklassifiseer word. Die seuns moes nou weiding vir hulle eie vee soek en het dan verder in die "onbekende" ingetrek. Hulle kan dus as "Trekboere" geklassifiseer word. Die rigting van die trek was gewoonlik waar daar genoegsame water en weiding was. Die resultaat was dus 'n trek in 'n oostelike rigting langs die kus van Suid Afrika. Die trekbeweging het tot 'n einde gekom toe die trekboere die inheemse bevolking van die Oos Kaap ontmoet het, die Xhosa. Die tydvak is nie vasgestel nie, maar 'n aanduiding van die trek is ongeveer: 1652-1700 Migrasie beperk tot die omgewing van Kaapstad; 1735 Bereik Mosselbaai; 1744 Bereik Gamtoosrivier 1700 tot 1706

Al sy kinders word in die Doopregisters aangegee as kinders van Jan Cornelisz en Maria Kickers. By die egskeiding word die volgende aangegee (per JLM Franken - "Die Franse Vlugtelinge, Huisgenoot" 16 Julie 1926, voetnota): Jan Cornelisz van Oudbeijerland in cas van divortie contra Maria Kickers: "den eijscher, doende eijsch bij monde alsoo de gedaagdese haar niet en schaamd hem eijr niet alleen met slaan en stooten ende verdere onbetaemelijckheeden gestadig te bejeegenen, maar oock bovendien haren echt met de persoon van frederick Boot in overspel te buitjen te gaan . . . . " "De gedaagdese antwoordende, segt en bekendt alle hare kinderen, staande huwelijk niet bij den eijr haren man (vermits desselvs onbequaamheijdt) maar bij een ander; te weeten den voorn. fred. Boot, te hebben geprocrëeert; en dat haren man haar daar toe selfs aanleijding soude hebben gegeeven." (Crim. en Civ. 1689-1701, 22 Jan. 1700, p. 77) Fred. Botha en Maria Kickers word vir oorspel, aanhouding en verberging van vee, geweld aan persoon van Claas Das, tien jaar verban na Mauritius. Hul moet "separatelijk" gebanne bly en word verder veroordeel tot 100 Rds. boete en restitusie van aangehoue goedere (Crim. en Civ. 1701-'08, 16 Nov. 1706. f.47). Die periode van verbanning mag dalk verskil aangesien daar ook die volgende aangegee word (per HCV Leibbrandt - "Precis of the Archives, Journal of VD Stel" 16 November 1706): The Court of Justice sentences a freeman and a woman in a criminal case to banishment to Mauritius for two years and fines each Rds. 100, the half for the Landdrost and the half for the Court. In 1706 het FB "aan't Moddergat" gebly saam met Maria Kickers wat toe by Matthys Greef op Stellenbosch gewerk het. Terwyl Maria Kickers getroud was met Jan Cornelisz het sy met beide Botha en Ferdinand Appel 'n verhouding gehad, gedurende die tydperk het sy sewe kinders by Botha gehad en een kind by Appel.

Hy was getroud in Stellenbosch op 21 Junie 1717 met Maria KICKERS. Sy was 'n weesmeisie van Nederland en geskeie vrou van Jan Cornelisz.

KINDERS:
b1 Theunis gedoop 15 April 1686, X 15 Des 1710 Maria Magdalena Snyman
b2 Willem gedoop 2 Nov 1687, X Kaapstad 14 Jul 1709 Catharina Pyl
b3 Catharina gedoop 7 Mei 1690, X 31 Aug 1717 Hendrik Frederik Klopper
b4 Jacobus gedoop 24 Aug 1692, X 22 Okt 1713 Elsie Snyman
b5 Johannes gedoop 1 Mei 1695, X 18 Mei 1721 Anna van der Merwe
b6 Maria gedoop 1 Mei 1695, X 13 Maart 1712 Coenraad Scheepers, XX 1 Jan 1730 Pieter Gerrit Bezuidenhout, XXX 3 Des 1741 Johan Jacob Breytenbach
b7 Cornelia gedoop 6 Jan 1697, X 31 Maart 1720 Hans Jurgen Potgieter
b8 Anna gedoop Stellenbosch 19 Maart 1702

Verwysings:

Saamgestel deur:
Joe Botha elijo@mweb.co.za

BOTHABLAD http://home.mweb.co.za/el/elijo/afr/indexa.html

(Research):Friedrich Botha / FRIEDRICH BOTH is gebore op 4 Maart 1653 in Wangenheim, omtrent 8 kilometers (5 myl) noord-wes van Gotha (50.57° Breedtegraad, 10.41° Lengtegraad), in die Provinsie van Thuringia in die graafskap van Saxe-Coburg-Gotha

Friedrich Both is op 4 Maart 1653 in Wangenheim in die Provinsie van Thuringia in Duitsland gebore. Hy sluit aan by die VOK en arriveer aan die Kaap as soldaat in 1678. In 1683, vyf jaar na sy aankoms, verkry hy burgerregte en beoefen sy oorspronklike beroep uit as 'n landbouer by verskillende boere as 'n bywoner, of soos hy dit gestel het, sy "gedoente" was toe "landbouer bij den een en den ander geweest te sijn". Vanaf 1686 is hy 'n bywoner by Jan Cornelisz waar hy " voor een vierde part met hem te zaaijen en te bouwen". Hierdie is dus die oudste voorbeeld van die Franse "métairie" stelsel wat in Suid-Afrika toegepas is. Hierdie métairie-stelsel is afkomstig van die leen- of pagstelsel wat waarskynlik deur die Romeine in Galilië ingevoer is (Colonus partiarius). Métayer uit medietatarium, van medietate, helfte, beteken oorspronklik: Hy wat om die helfte boer; dan setbaas op 'n plaas, klein boer, wat ons amper in Afrikaans kan vertaal met bywoner; métairie, die plaas self. Per JLM Franken - "Die Franse Vlugtelinge, Huisgenoot" 16 Julie 1926.

Hy het die plaas Zandberg, wat later die naam Scholtzenhof gekry het, in 1689 uitgelê en dié het oorspronklik 64 morg beslaan. In 1694 is Zandberg van leningsplaas oorgedra op sy naam. Die plaas met sy strooidakhuis en sy wolfentgewels lê aan die regterkant op die pad tussen Stellenbosch en Somerset-Wes en die ligging word mooi aangetoon op die kaart van die kontrei. Daar word huidiglik wyn op die plaas produseer en die eienaar het ook 'n web werf en staan bekend as "Ken Forrester Vineyards". Die ou opstal is oorspronklik in 'n T-vorm gebou en die voorste mure is vandag nog omtrent 'n meter dik wat waarskynlik deur Botha self gebou is. Die huis het pragtige geelhoutplafonne met 'n brandsolder van klei van 'n voet dik bokant hulle. Later jare is die huis vergroot na 'n H-vorm en onlangs restoureer deur die argitek, G. Osler.

In 1692 teken Botha sy van nog as Both, maar in 1699 teken hy as Botha. In die "opgaafrolle" kom die spelling Both, Boot en Botha voor. Aan die Kaap het dit soms voorgekom dat 'n persoon vernoem word na die plek vanwaar hy kom. So was Jan van Eeden eers Jan van Oldenburg, Nicolaas Janse van Rensburg was eers Nicolaas Jansz. Die feit dat Friedrich Both van Gotha kom, kon moontlik daartoe bygedra het dat Friedrich Both van Gotha verander het tot Friedrich Botha.

Aan die begin van die 1700's was veeboerdery die algemene bedryf van die meeste boere. Die vader het gewoonlik op 'n besondere plaas geboer en soos sy seuns hubare ouderdom bereik het, het hy vir hulle 'n aantal vee gegee. Waar die vader op die plaas aangebly het kan hy dus as 'n "Veeboer" geklassifiseer word. Die seuns moes nou weiding vir hulle eie vee soek en het dan verder in die "onbekende" ingetrek. Hulle kan dus as "Trekboere" geklassifiseer word. Die rigting van die trek was gewoonlik waar daar genoegsame water en weiding was. Die resultaat was dus 'n trek in 'n oostelike rigting langs die kus van Suid Afrika. Die trekbeweging het tot 'n einde gekom toe die trekboere die inheemse bevolking van die Oos Kaap ontmoet het, die Xhosa. Die tydvak is nie vasgestel nie, maar 'n aanduiding van die trek is ongeveer: 1652-1700 Migrasie beperk tot die omgewing van Kaapstad; 1735 Bereik Mosselbaai; 1744 Bereik Gamtoosrivier 1700 tot 1706

Al sy kinders word in die Doopregisters aangegee as kinders van Jan Cornelisz en Maria Kickers. By die egskeiding van Jan Cornelisz en Maria Kickers word die volgende aangegee (per JLM Franken - "Die Franse Vlugtelinge, Huisgenoot" 16 Julie 1926, voetnota):

Jan Cornelisz van Oudbeijerland in cas van divortie contra Maria Kickers:

"den eijscher, doende eijsch bij monde alsoo de gedaagdese haar niet en schaamd hem eijr niet alleen met slaan en stooten ende verdere onbetaemelijckheeden gestadig te bejeegenen, maar oock bovendien haren echt met de persoon van frederick Boot in overspel te buitjen te gaan . . . . "

"De gedaagdese antwoordende, segt en bekendt alle hare kinderen, staande huwelijk niet bij den eijr haren man (vermits desselvs onbequaamheijdt) maar bij een ander; te weeten den voorn. fred. Boot, te hebben geprocrëeert; en dat haren man haar daar toe selfs aanleijding soude hebben gegeeven." (Crim. en Civ. 1689-1701, 22 Jan. 1700, p. 77)

Fred. Botha en Maria Kickers word vir oorspel, aanhouding en verberging van vee, geweld aan persoon van Claas Das, tien jaar verban na Mauritius. Hul moet "separatelijk" gebanne bly en word verder veroordeel tot 100 Rds. boete en restitusie van aangehoue goedere (Crim. en Civ. 1701-'08, 16 Nov. 1706. f.47). Die periode van verbanning mag dalk verskil aangesien daar ook die volgende aangegee word (per HCV Leibbrandt - "Precis of the Archives, Journal of VD Stel" 16 November 1706):

"The Court of Justice sentences a freeman and a woman in a criminal case to banishment to Mauritius for two years and fines each Rds. 100, the half for the Landdrost and the half for the Court."

In 1706 het FB "aan't Moddergat" gebly saam met Maria Kickers wat toe by Matthys Greef op Stellenbosch gewerk het. Terwyl Maria Kickers getroud was met Jan Cornelisz het sy met beide Botha en Ferdinand Appel 'n verhouding gehad, gedurende die tydperk het sy sewe kinders by Botha gehad en een kind by Appel. Sy het ook 'n kind met Jan Coenraad Visser gehad.

Hy was getroud in Stellenbosch op 21 Junie 1717 met Maria KICKERS. Sy was 'n weesmeisie van Nederland en geskeie vrou van Jan Cornelisz.

KINDERS:
b1 Theunis gedoop 15 April 1686, X 15 Des 1710 Maria Magdalena Snyman
b2 Willem gedoop 2 Nov 1687, X Kaapstad 14 Jul 1709 Catharina Pyl
b3 Catharina gedoop 7 Mei 1690, X 31 Aug 1717 Hendrik Frederik Klopper
b4 Jacobus gedoop 24 Aug 1692, X 22 Okt 1713 Elsie Snyman
b5 Johannes gedoop 1 Mei 1695, X 18 Mei 1721 Anna van der Merwe
b6 Maria gedoop 1 Mei 1695, X 13 Maart 1712 Coenraad Scheepers, XX 1 Jan 1730 Pieter Gerrit Bezuidenhout, XXX 3 Des 1741 Johan Jacob Breytenbach
b7 Cornelia gedoop 6 Jan 1697, X 31 Maart 1720 Hans Jurgen Potgieter
b8 Anna gedoop Stellenbosch 19 Maart 1702

Die Ander Botha Stamvader

Samuel Friedrich BOTHA / BODE is in 1730 te Lüneburg in Duitsland gebore. Die familie het in 1766 in Hanover gebly en Samuel het toe na Amsterdam gegaan om by die VOC aan te sluit. Hy kom aan by die Kaap in Maart 1767.

Hy trou op 21 Januarie 1776 met Anna Elisabeth DELPORT. Sy was die wed van Johann Friedrich Stackman.

Die betekenis van BOTH(A)

Die naam Both is afgelei van die Friesiese naam "Botho" (of Bote) wat leier of bevelgewer beteken. Die "a" wat volg beteken ook seun van. Die volle van beteken dan ook dat Botha die seun is van Both, die leier of bevelgewer.

Verwysings:



Saamgestel deur:
Joe Botha elijo@mweb.co.za


BOTHABLAD http://home.mweb.co.za/el/elijo/afr/indexa.html

Died:
Op die ouderdom van 64

Friedrich married Maria KICKERS on 21 Jun 1717 in NG Church Stellenbosch, Cape, South Africa. Maria (daughter of Jan Corneliusz KIEKERS and PN NN) was born between 1650 and 1660 in Oude Beyerland, Amsterdam, North Holland, Netherland; died on 2 Dec 1723 in Cape, South Africa. [Group Sheet] [Family Chart]

Notes:

An orphan from Netherlands (Heese Vol 1, p. 360).
!NAME: 1. South African Genealogies - J. A. Heese, Vol 1 page 361. 2. Family records. BIRTH: 1. Date estimated from husband's birth date.

She was previously married to Jan Cornelisz and had divorced him most of her children have the father as Jan Corneliszoon

"Saam met die weesmeisies wat Simon van der Stel na die Kaap gebring het, was ene Maria Kickers, wat later getroud is met ene Jan-Cornelis Bot (later Botha) van Stellenbosch. Maar -- so vertel my groottantes uit die Kaap -- Jan-Cornelis Bot was manlik nie reg geskape nie. Gelukkig vir ons Botha-nasate het sy broer Frederick Bot as bywoner by hom op die plaas gebly, doodgewillig en baie reg geskape. Uit die verhouding van Maria en Frederick is al die Botha-nakomelinge gebore. En hoewel hulle later tog getroud is en onafhanklik geword en die plaas Zanberg, die later Scholtzhof, in die Helderburgse wyk gekoop het, was die kinders dus almal buite-egtelik. "Systap onder die Juk., Dot Serfontein., Human & Rousseau, Kaapstad., 1969., bl 81 838.368SER.

Erasmus Register: Sy was 'n weesmeisie uit Amsterdam gewees. Adriana Jacobs, die weesmeisie-vrou van Gerrit Jansz VAN DEVENTER het op 4 Augustus 1688 in die Kaapse hawe aangekom.As Maria Kickers deel van dieselfde groep weesmeisies was, was sy die draer van Botha se kinders voordat en tydens die tyd wat sy met Jan Cornelisz getroud was.
By die egskeiding van Jan Cornelisz en Maria Kickers word die volgende aangegee (per JLM Franken - "Die Franse Vlugtelinge, Huisgenoot" 16 Julie 1926, voetnota):
Jan Cornelisz van Oudbeijerland in cas van divortie contra Maria Kickers:
"den eijscher, doende eijsch bij monde alsoo de gedaagdese haar niet en schaamd hem eijr niet alleen met slaan en stooten ende verdere onbetaemelijckheeden gestadig te bejeegenen, maar oock bovendien haren echt met de persoon van frederick Boot in overspel te buitjen te gaan . . . . "
"De gedaagdese antwoordende, segt en bekendt alle hare kinderen, staande huwelijk niet bij den eijr haren man (vermits desselvs onbequaamheijdt) maar bij een ander; te weeten den voorn. fred. Boot, te hebben geprocrëeert; en dat haren man haar daar toe selfs aanleijding soude hebben gegeeven." (Crim. en Civ. 1689-1701, 22 Jan. 1700, p. 77)
Both en Maria Kickers word vir oorspel, aanhouding en verberging van vee, geweld aan persoon van Claas Das, tien jaar verban na Mauritius. Hul moet "separatelijk" gebanne bly en word verder veroordeel tot 100 Rds. boete en restitusie van aangehoue goedere (Crim. en Civ. 1701-'08, 16 Nov. 1706. f.47). Die periode van verbanning mag dalk verskil aangesien daar ook die volgende aangegee word (per HCV Leibbrandt - "Precis of the Archives, Journal of VD Stel" 16 November 1706):
"The Court of Justice sentences a freeman and a woman in a criminal case to banishment to Mauritius for two years and fines each Rds. 100, the half for the Landdrost and the half for the Court."
In 1706 het FB "aan't Moddergat" gebly saam met Maria Kickers wat toe by Matthys Greef op Stellenbosch gewerk het. Terwyl Maria Kickers getroud was met Jan Cornelisz het sy met beide Botha en Ferdinand Appel 'n verhouding gehad, gedurende die tydperk het sy sewe kinders by Botha gehad en een kind by Appel. Sy het ook 'n kind met Jan Coenraad Visser gehad.
Friedrich Both en Maria Kickers is getroud 21.06.1717. Van hul kleinkinders was by die troue teenwoordig! Maria is reeds in 1700 van Jan Cornelisse geskei, maar nie toegelaat om weer te trou nie so lank Cornelisse nog geleef het.
Daar is voorheen op die forum bespiegel oor die naam van Jan Bombam. Volgens die dagboek van Adam Tas was Jan Bombam (ek haal aan) die bynaam vir Jan Cornelis van Oud-Beyerland (vgl Minuten Justitiële Attestatiën, 1706 onder 20 Oktober). Blykens grondbriewe het hy van 1683 af geboer op die plaas waaraan hy, toe dit eindelik in 1689 aan hom toegeken is (OSF I, bl. 12)die naam S "Libertas" gegee het (Libertas A, waar vandag "Vredelust" is, dus ten ooste van "oude Libertas").

Sy eerste vrou, Katrina Harmensz, met wie hy in 1672 getroud is en by wie hy drie kinders gehad het, het hom ontval; in 1683 is hy hertroud met Maria Kickers, wat hom na twee jaar verlaat het. Die plaas "Libertas" is saam met ander deur Jurgen Grimp verenig tot een groot geheel van 184 morg met behoud van die naam "Libertas". Dit was hierdie skone erfenis wat Adam Tas ten deel geval het toe hy in 1703 met die weduwee Grimp getroud is.(sluit aanhaling).

Ek lees in Karel Schoeman se nuwe boek "Armosyn van die Kaap" op bl 468 :"In 1770 het Jan Cornelisz, afkomstig van Oud-Beijerland naby Rotterdam en bekend as "Jan Bombam", 'n egskeiding aangevra van sy vrou, Maria Kickers, wat saamleef met sy voormalige bywoner, die Duitse oudsoldaat Frederik Botha (Friedrich Both), en sy het self erken dat sy sewe kinders by Botha gehad het, naas een by die vryburger Ferdinand Appel. In 1706 is hulle skuldig bevind aan 'oorspel, aanhouding en verberging van vee, [en] geweld aan persoon van Claas Das', en vir tienjaar 'separatelijk' na Mauritius verban, dog hulle het skynbaar teruggekeer na die Kaap en is in 1717 getroud. Hulle was die stamouers van die uitgebreide familie Botha in Suid-Afrika."

Weesmeisie uit Nederland.
Was orphan from Netherlands. First married to Jan Cornelisz but divorced him. In court case she testified that Friedrich Botha was the father of all the children conceived during her marriage to Cornelisz.

Jan CORNELISZ trou in 1683 met Maria KICKERS, maar sy verlaat hom na twee jaar. Hulle skei in 1700 weens haar owerspel (Sy het toe alreeds een kind by Ferdinandus Appel gehad en sewe kinders by Frederik Botha met wie sy toe as man en vrou saamgelewe het, Kyk ook onder Botha) An orphan from Netherlands (Heese Vol 1, p. 360). divorced from Jan Cornelisz 1700.

An orphan from Netherlands (Heese Vol 1, p. 360).
!NAME: 1. South African Genealogies - J. A. Heese, Vol 1 page 361. 2. Family records. BIRTH: 1. Date estimated from husband's birth date.

She was previously married to Jan Cornelisz and had divorced him most of her children have the father as Jan Corneliszoon


Pama en De Villiers wat dit verkeerd het nie, ook 'n voetnota in die Resolusies van die Politieke Raad.

Daar word beide die skei jaar en die trou jaar verkeerd gegee: Jan Cornelissen ook bekend as Jan bombam was met Maria Kickers getroud. Hulle is in 1700 geskei, aangesien sy toe reeds sewe kinders van Fred. Botha gehad het, met wie sy in 1717 wettig getroud is.

Dit is interesant dat daar soms na haar verwys was as Maria Bombam dit het self gebeur nadat sy met Botha getroud was.

By die doop van Anna, 1702, was Maria Kickers en Jan Cornelisz van Outbeijerland al geskei (22 Januarij 1700 - CJ 2, 22).

En Maria Kickers het voor die hof 'beweer'

De gedaagdesse antwoordende, segt en bekendt all hare kinderen staande huwelijck, niet bij den eij[se]r haren man; (vermits desselvs onbequaamheijdt) maar bij een ander, te weeten den voorn[oemde] Frederick
Boot, te hebben geprocrëeert

My Afrikaans is maar swak!

Wat kan jy my van Jan Cornelis vertel, was hy wel Jan Cornelis of Jan Cornelis Botha?

Ek weet nie waar jy die Jan Cornelis 'Botha' vandaan kry nie.
Die doop van Willem lees:

Kaapstadse doopregister, bladsy 32, 1687:
Den 2 9ber is gedoopt aen [t'Stellenbos] en genaamt [Willem] waar van vader was Jan Cornelisz van Outbeijerland de moeder Marij Kickers, de getuijge Willem van Emmerhorst

en die van Cornelia:

Stellenbose doopregister, bladsy 11:
Cornelija dogter van Jan Corenelisz d'moeder
Marij Kickers js gedoopt den 6en Janu[ ] 1697 als getuijge Jan jacobs: Cornelia Helmes

Jan Cornelisz van Outbeijerland en Maria Kickers was wel in 1700 geskei: CJ 3, 22 - 22' Januarij 1700.

17 Nov 1706 was Maria Kickers en Fredrik Boot weer voor die hof omdat hulle by mekaar gewoon het. Hulle was vir 10 jaar na Mauritius verban om daar apart te bly, maar of dit ooit gebeur het week ek nie.

Op daardie geleentheid het Maria Kickers beweer:

Sij persisteerde bij haare gedane confessie en sustineerde dat se met beloften en trouw die se mal-
kanderen onder vier oogen geswooren hebben, so wel alsof se met den anderen in huwelijk waren getreeden
kunnen volstaan, en dat se dierhalven als man en vrouw eenige jaren met den anderen hebben geleefd, en vleeschelijk geconverseert hebbende tesamen in deese boelasie agt kinderen geprocreeert,

Net om 'n bietjie meer die prentjie in te kleur.

In 1699 was daar 'n rusie tussen Maria Kickers en Bombam oor 'n erf wat bewerk moes word deur Bombam, maar hy was blykbaar 'n bietjie lui. Sy skel hom uit:

Jeij sult doen wat eck hebben wil, ieij zulkt voor mijn door een vuur gaan, en jeij zult mijn de voeten kussen als ek het heben wil"
Bombam se reaksie was dat hy dit nie sal doen nie.

Maria skel hom toe verder uit:
Jeij zult nagt en dach voor mijn loopen als eck het hebben wil, want ick hou jou minder als een knegt, ja minder als een Hottentot, ja minder als een hont". Iemand anders het haar gehoor sê "dat hij [Oud-
Beijerland] onbequaam was om een man voor haar te wesen, en dat haare kinderen di sijne niet en waaren, en dat zij hem minder agte als een slaaf, of als een hont" Biewenga, p. 268.

Volgens Schoeman, Armosyn van die Kaap, p. 468 in 1706 is Botha en Maria Kickers skuldig bevind aan "oorspel, aanhouding en verberging van vee, [en] geweld aan persoon van Claas Das, en vir tien jaar 'separatelijk' na Mauritius verban.

Nou almal aanvaar dat hulle toe na Mauritius verban was en toe weer later terug gekom het na die Kaap.

Ek wonder of hulle ooit die Kaap verlaat het want die 23 Julie 1706 het die VOC besluit om Mauritius prys te gee. Hierdie besluit het die Kaap in Februarie 1707 bereik, en die ontruiming van Mauritius het begin.

As hulle wel na Mauritius gestuur was het hulle seker al by 1710 saam met al die ander verhuiser weer terug na die Kaap gekom.

Wanneer 'n ou die gesprek lees, wonder 'n mens oor die beweering dat die Kaap 'n patriagiese gemeenskap was. Aan die ander kant wat ons hier hoor is een van daardie pynlike egskeidings.

Wat dit die Jan Cornelis wat Frederich Botha voor geboer het?

(Research):Sy was 'n weesmeisie uit Amsterdam gewees. Adriana Jacobs, die weesmeisie-vrou van Gerrit Jansz VAN DEVENTER het op 4 Augustus 1688 in die Kaapse hawe aangekom.
As Maria Kickers deel van dieselfde groep weesmeisies was, was sy die draer van Botha se kinders voordat en tydens die tyd wat sy met Jan Cornelisz getroud was.

By die egskeiding van Jan Cornelisz en Maria Kickers word die volgende aangegee (per JLM Franken - "Die Franse Vlugtelinge, Huisgenoot" 16 Julie 1926, voetnota):

Jan Cornelisz van Oudbeijerland in cas van divortie contra Maria Kickers:

"den eijscher, doende eijsch bij monde alsoo de gedaagdese haar niet en schaamd hem eijr niet alleen met slaan en stooten ende verdere onbetaemelijckheeden gestadig te bejeegenen, maar oock bovendien haren echt met de persoon van frederick Boot in overspel te buitjen te gaan . . . . "

"De gedaagdese antwoordende, segt en bekendt alle hare kinderen, staande huwelijk niet bij den eijr haren man (vermits desselvs onbequaamheijdt) maar bij een ander; te weeten den voorn. fred. Boot, te hebben geprocrëeert; en dat haren man haar daar toe selfs aanleijding soude hebben gegeeven." (Crim. en Civ. 1689-1701, 22 Jan. 1700, p. 77)

Both en Maria Kickers word vir oorspel, aanhouding en verberging van vee, geweld aan persoon van Claas Das, tien jaar verban na Mauritius. Hul moet "separatelijk" gebanne bly en word verder veroordeel tot 100 Rds. boete en restitusie van aangehoue goedere (Crim. en Civ. 1701-'08, 16 Nov. 1706. f.47). Die periode van verbanning mag dalk verskil aangesien daar ook die volgende aangegee word (per HCV Leibbrandt - "Precis of the Archives, Journal of VD Stel" 16 November 1706):

"The Court of Justice sentences a freeman and a woman in a criminal case to banishment to Mauritius for two years and fines each Rds. 100, the half for the Landdrost and the half for the Court."

In 1706 het FB "aan't Moddergat" gebly saam met Maria Kickers wat toe by Matthys Greef op Stellenbosch gewerk het. Terwyl Maria Kickers getroud was met Jan Cornelisz het sy met beide Botha en Ferdinand Appel 'n verhouding gehad, gedurende die tydperk het sy sewe kinders by Botha gehad en een kind by Appel. Sy het ook 'n kind met Jan Coenraad Visser gehad.

Friedrich Both en Maria Kickers is getroud 21.06.1717. Van hul kleinkinders was by die troue teenwoordig! Maria is reeds in 1700 van Jan Cornelisse geskei, maar nie toegelaat om weer te trou so lank Cornelisse nog geleef het

Birth:
Orphan

Notes:

Married:
Alt Marriage: Friedrich BOTH progenitor Date: 21 Jun 1714 Location: Stellenbosch, Cape, South Africa

Notes:

Also known as Ossenjan or Kettel Johan

Jan (of Johannes) POTGIETER was gebore in Nordhorn, Wesfalen, Duitsland en trou in 1634 met Schwerne LODDEN, die dogter van Swenne VON LODDEN van Frensdorf . Sy was ook in Nordhorn gebore, in die jaar 1610. Jan was ook genoem Ossenjan of Kettel Johan.

Die stamvader Harmen Jansz POTGIETER wat in 1635 in Nordhorn gebore is was die enigste seun uit hierdie huwelik.

Jan married Schwerne LODDEN in 1634 in Prussia, Germany. Schwerne (daughter of Swenne VON LODDEN) was born about 1610 in Nordhorn, Wesfalen, Germany; died in in Cape, South Africa. [Group Sheet] [Family Chart]

Notes:

Dogter van Swenne Von Lodden van Frensdorf.

Voornaam dalk ook Schwenne

Notes:

Married:
Alt Marriage: Jan (Or Johannes) POTGIETER Date: 1634 Location: Nordhorn, Wesfalen, Germany

Notes:

Farmer

Michael married Susanna SAULUS on 24 Feb 1648 in Cologne, North Rhine Westphalia, Germany. Susanna (daughter of Hans SAULUS) was born between 1625 and 1635 in Wangenheim near Sachsen-Coburg-Gotha, Thuringen, Germany; died in in Sachsen Coburg, Theuringen, Germany. [Group Sheet] [Family Chart]

Notes:

!MAR:Hendrik Jooste Registers;Botha

TROU:De Villiers Pama;Bls 78 A1

Notes:

Married:
Toe Michael Both 31 was
Alt Marriage: Michael BOTH (BOTHA) Date: 24 Feb 1648 Location: Wangenheim, Germany
Alt. Marriage: Michael BOTH (BOTHA) Date: 24 Feb 1648 Location: Wangenheim, Gotha, Germany (Lutherse Kerk) Notes: Toe Michael Both 31 was

Jan married PN NN. PN and died. [Group Sheet] [Family Chart]